#асабісты бюджэт

У Беларусі адукацыя ў сярэдняй школе з’яўляецца бясплатнай. А вось бясплатнай вышэйшай адукацыі ніхто не гарантуе.

Таму, калі бацькі жадаюць, каб іх дзіця атрымала вышэйшую адукацыю, то разумным будзе загадзя запланаваць гэты пункт расходаў. Не забывайце, што нават калі ваша дзіця паступіць на бюджэтнае месца і атрымае стыпендыю, вышэйшая адукацыя для яго можа азначаць пераезд у іншы горад, а гэта таксама сур’ёзныя выдаткі. Грошы, магчыма, будуць патрэбныя не толькі на ежу, адзенне, жыллё, але і на ноўтбук, літаратуру і іншыя неабходныя для вучобы атрыбуты.

 

"Ладзь сані летам"

 

Такім чынам, збіраць на адукацыю свайго дзіцяці варта загадзя. Папярэдне трэба разгледзець для вашай сям'і магчымасць аплачваць вучобу: даведацца пра кошт навучання ў жаданай ССНУ або ВНУ і вызначыць крыніцы, за кошт якіх яно будзе аплачвацца. Вылучыць артыкул у бюджэце на гэтую мэту і адкладаць на яе пэўную суму грошай. Можна збіраць грошы на навучанне дзіцяці з дапамогай банкаўскіх укладаў:

  • Доўгатэрміновы банкаўскі ўклад. Любы з бацькоў можа адкрыць уклад на сваё імя на пэўны тэрмін і папаўняць яго. Звычайна, чым большы тэрмін, тым вышэй працэнты. Па безадзыўных укладах працэнтная стаўка вышэй, чым па адзыўных. Лепш выбіраць уклады з капіталізацыяй працэнтаў (гэтак сума назапашвання будзе большай) і магчымасцю папаўнення.
  • Спецыялізаваны дзіцячы ўклад. Гэты ўклад ставіцца да ўмоўных, ён мае некаторыя асаблівасці ў адрозненне ад звычайных укладных рахункаў. Па-першае, скарыстацца грашыма можа толькі дзіця пасля дасягнення ім 18 гадоў, таму іх немагчыма патраціць на незапланаваныя выдаткі. Па-другое, не трэба пераводзіць грошы з рахунку на рахунак, калі тэрмін укладу падышоў да канца. Акрамя таго, па такім укладзе звычайна прадугледжана магчымасць папаўнення рознымі людзьмі: бабулі і дзядулі таксама змогуць прыняць удзел у будучыні свайго ўнука або ўнучкі.

 

Крэдыт на навучанне

 

Калі сваіх грошай на аплату вучобы не хапае, можна ўзяць крэдыт у банку. Хаця крэдыт на адукацыю – гэта крэдыт на добрую мэту і расходы на яго акупяцца добрым заробкам, але ўсё ж, трэба заўсёды памятаць, што крэдыт – гэта сур'ёзныя абавязкі, якія трэба дысцыплінавана выконваць. Таму, перш чым звяртацца ў банк, трэба ведаць усе асаблівасці гэтага адказнага рашэння.

 

Нароўні са звычайнымі спажывецкімі крэдытамі, якія можна траціць на любыя мэты, банкі прапануюць мэтавыя крэдытныя прадукты на навучанне.

Трэба ведаць, што існуе ўказ Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь ад 17.12.2002 г. № 616, у адпаведнасці з якім беларусы могуць атрымліваць першую вышэйшую адукацыю на платнай аснове з дапамогай ільготнага крэдыту. Працэнтная стаўка па такім крэдыце складае палову стаўкі рэфінансавання. Аднак ёсць і абмежаванне – сума такога крэдыту не можа перавышаць 70% кошту навучання за навучальны год. Астатняе трэба аплаціць самому. Калі сярэднемесячны супольны даход на кожнага члена сям'і не перавышае пэўную заканадаўствам суму, то можна паспрабаваць атрымаць такі крэдыт у Беларусбанку.

 

Іншыя банкі прадастаўляюць крэдыты на навучанне на ўласных умовах. Асноўныя опцыі па крэдытах на навучанне на агульных падставах у цэлым такія: спосаб прадастаўлення такога крэдыту – безнаяўным пералікам на рахункі ўстановы адукацыі, памер крэдыту разлічваецца ў межах кошту навучання, сам крэдыт будзе прадастаўляцца часткамі на працягу ўсяго перыяду навучання, на пагашэнне крэдыту даецца адтэрміноўка: у некаторых банках пагашэнне магчыма, толькі пачынаючы з наступнага месяца пасля заканчэння навучання.

 

На сайтах банкаў можна знайсці крэдытныя калькулятары для разліку сумы крэдыту і працэнтаў па ім. Крэдыты на навучанне можна атрымаць для аплаты як асноўнай (сярэдняя спецыяльная, вышэйшая, магістратура), так і дадатковай адукацыі (аспірантура, перападрыхтоўка, павышэнне кваліфікацыі). Варта дадаць, што такі крэдыт можа ўзяць і сам навучэнец пры наяўнасці ў яго ўласнага даходу.

 

Падатковы вылік

 

Калі вы аплачваеце вучобу свайму дзіцяці (нават старэйшаму за 18 год), ведайце, што вы можаце атрымаць падатковы вылік па падаходным падатку. Ён прадастаўляецца на суму аплаты вучобы незалежна ад формы навучання, але адукацыя павінна прадастаўляцца ўстановамі адукацыі Рэспублікі Беларусь. Вылік даецца за аплату першай вышэйшай, сярэдняй спецыяльнай або прафесійна-тэхнічнай адукацыі.

 

Падатковы вылік роўны суме, якую вы патрацілі на навучанне або на пагашэнне крэдыту на яго, уключаючы працэнты. Каб яго атрымаць, трэба падаць у арганізацыю, дзе вы працуеце, дакументы, якія пацвярджаюць аплату навучання: даведку з навучальнай установы, копіі дагавораў, пасведчанне аб нараджэнні дзіцяці і іншыя дакументы. Важна, каб у дакументах былі ўсе неабходныя звесткі, уключаючы суму і прызначэнне плацяжу.

 

Ёсць магчымасць паменшыць плату

 

Памер аплаты за вучобу не малы, і з часам кошт можа павялічыцца. Але ёсць спосабы паменшыць выдаткі або нават пазбегнуць платы за навучанне.

Зніжку на аплату можна атрымаць пры добрай вучобе. Такія зніжкі пачынаюць прадастаўляць з другога курсу. Асаблівае сацыяльнае становішча таксама можа быць падставай для зніжкі, напрыклад, калі студэнт з малазабяспечанай сям'і ці з'яўляецца інвалідам. Часам можна перавесціся на бюджэт пры наяўнасці свабоднага месца. Для гэтага трэба мець выдатныя адзнакі і дасягненні ў навуковай і грамадскай дзейнасці.

 

Якой стратэгіі прытрымлівацца, кожныя бацькі вырашаюць самі. У гэтым пытанні варта ўлічваць прэстыж ВНУ, яе тэрытарыяльнае размяшчэнне, узровень даходаў сям’і, колькасць дзяцей у сям’і і многія іншыя фактары. І памятайце, выдаткі на добрую адукацыю заўсёды акупляюцца! Гэта ўкладанні ў ваша дзіця і яго будучыню.